تاثیر نور ماه بر حیات روی زمین

ما در روی زمین تاثیر نیروی گرانشی ماه را که جزر و مد را باعث می‌شود تجربه می‌کنیم؛ اما آیا نور ماه یا همان ماهتاب نیز می‌تواند تاثیری بر زندگی زمینی ما داشته باشد؟
اینکه نور منعکس‌شده از ماه حیات روی زمین را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد چیزی چندان عجیب و غیرمنتظره‌ای نیست اما تاثیرگزاری مهتاب تنها به زوزه‌های گرگ‌ها در شب‌های تربیع خلاصه نمی‌شود.

نگاهی به نمونه‌هایی از تاثیرات ظریف‌تر مهتاب به ما نشان خواهد داد که ماه تا چه اندازه می‌تواند به شیوه‌هایی بسیار غیرمنتظره‌تر که شاید تا کنون به هیچ وجه فکرش را هم نکرده‌ایم، بر حیات روی زمین تاثیرگزار باشد.


ماه و رفتار حیوانات

بعضی جانوران بخصوص گونه‌های شب‌زی، فعالیت‌های مرتبط با شکار و جفتگیری خود را با نور ماه تطبیق داده‌اند. برای بعضی از آنها نور ماه صرفا باعث ایجادِ قدرت دید بهتر می‌شود و نوعی کمک به شمار می‌رود. از طرفی، جانورانی که معمولا طعمه قرار می‌گیرند، می دانند که هر چه کمتر در معرض باشند، احتمال شکار شدنشان کمتر است، از همین رو احتیاط بر آنها حکم می‌کند که در شب‌های مهتابی کمتر آفتابی شوند؛ و درست از همان جایی که مهتاب بر روی برنامه زمانی این موجودات شکارگر ِ ضعیف تاثیر می‌گذارد، بر بعضی رفتارهای جفت‌جویانه نیز می‌تواند تاثیرگزار باشد.

مثلا گونه‌ای از گورکن‌ها موقع ِ ماه نو قلمروی خود را بیش از هنگام بدر (ماه کامل) نشانه‌گزاری می‌کنند. یک توضیح که برای این پدیده ارایه می‌شود این است که آیین جفتگیری گورکن‌ها نسبتا طولانی است و از همین رو روشنایی شب های مهتابی می‌تواند برای آنها در هنگام انجام ِ عمل ِ جفتگیری خطرناک باشد. نتیجه آنکه این نوع از گورکن‌ها در شب های مهتابی سعی می‌کنند توجهی را به خود جلب نکنند و بیشتر در شب‌های که روشنایی ماه کمتر است فعال باشند.

بسیاری از گونه‌های صدف‌ها موقع بدر تخمگزاری می کنند. عواملی دیگر مانند آب و هوا و دما نیز بر تخمگزاری آنها تاثیرگزار است؛ اتفاقی که معمولا نزدیکی‌های زمان بدر رُخ می دهد.

خرخاکی‌ها نیز موقع بدر حفره‌هایی بزرگتر در زمین می‌کَنند که می‌تواند ناشی از این عامل باشد که در این مواقع در روشنایی مهتاب طعمه‌هایی بیشتر نصیبشان می شود و در نتیجه انرژی بیشتری را برای حفر زمین به دست می‌آورند.

گونه‌های خاصی از جغدها نیز در شب‌های بدر بیشتر فعال می شوند و از خود آواهای جفت‌جویانه بیشتری تولید می‌کنند و بیشتر بال و پر خود را به جنس مخالف نمایش می‌دهند. این مورد اخیر بی‌شک موفقیت بیشتری را می‌تواند برای جغدها در روشنایی شب‌های بدر در پیدا کردن جفت به همراه داشته باشد.


ماه و کشاورزی

به تازگی مشخص شده است که گیاه Ephedra foeminea تنها در شبهای بدر ماده‌ای شیرین از خود ترشح می کند تا به واسطۀ آن حشرات گرده‌افشان را در خردادماه و تیرماه به خود جذب کند. محققان هنوز می‌بایست به طور دقیق متوجه شوند که این گیاه چگونه به چرخه‌های ماه پی می‌برد و از انها تبعیت می‌کند، اما با این حال آنها تونسته‌اند نشان دهند که رابطه مستقیمی میان این دو عامل موجود است. همچنین در بین دانشمندان هنوز در باب این مساله که میان گردن‌افشانی این گیاه و چرخه‌های ماه رابطه‌ای وجود داشته باشد اختلاف نظر هست.

انسان‌ها نیز روی نور ماه گاهی حساب باز می‌کنند. تا پیش از اختراع نور مصنوعی ما کارهای زیادی را به واسطۀ نور ماه انجام می دادیم؛ اما امروز هم اوضاع کاملا فرق نکرده است. بعضی کشاورزان زمان کِشت را مطابق با فازهای ماه تنظیم می‌کنند. هنوز هم در بین کشاورزان این بحث وجود دارد که آیا کشاورزی با توجه به ماه، می‌تواند تاثیری بر محصول داشته باشد یا خیر. حتی تقویم‌های کهن کشاورزی نیر توصیه کرده‌اند که زمان بندی زراعت بر اساس فازها و چرخه‌های ماه صورت بگیرد.

از آنجایی که ماه با حیات روی زمین شدیدا در ارتباط است، نمی توان به قطعیت گفت که چه چیزهایی تنها تحت تاثیر نور ماه قرار دارند و چه چیزهایی تحت تاثیر عواملی چندگانه؛ اما تاثیرگزاری آن حقیقتی است غیر قابل انکار.

راستی چرا حضور ماه در ترانه های بشری تا این حد پر-رنگ است؟



منبع: mother nature network